আহমেদাবাদৰ চৰ্দাৰ বল্লভভাই পেটেল আন্তৰ্জাতিক বিমানবন্দৰৰ সমীপৰ মেঘানিনগৰত এটা ভয়াৱহ বিমান দুৰ্ঘটনাই সমগ্ৰ দেশত শোকৰ ছাঁ পেলাইছে। এয়াৰ ইণ্ডিয়াৰ এখন বোৱিং ৭৮৭-৮ ড্ৰিমলাইনাৰ বিমান, যাৰ নম্বৰ এআই১৭১, লণ্ডনৰ গেটউইক বিমানবন্দৰৰ উদ্দেশে যাত্ৰাৰ কেইমিনিটমানৰ পিছতে জনবসতিপূৰ্ণ অঞ্চলৰ ওপৰত ভাঙি পৰে। এই দুৰ্ঘটনাত বিমানখনত থকা ২৪২ জন যাত্ৰী আৰু ক্ৰু সদস্যৰ জীৱনৰ প্ৰতি গুৰুতৰ আশংকাৰ সৃষ্টি হৈছে। বিমানখনৰ পাইলট কেপ্টেইন সুমিত ছভাৰৱালৰ ৮,২০০ ঘণ্টাৰ উৰণৰ অভিজ্ঞতা আৰু সহ-পাইলট ক্লাইভ কুণ্ডৰৰ ১,১০০ ঘণ্টাৰ অভিজ্ঞতা থকাৰ পিছতো এই বিপৰ্যয় ৰোধ কৰিব পৰা নগ’ল। এই প্ৰবন্ধত এই দুৰ্ঘটনাৰ পটভূমি, ঘটনাৰ বিশদ তথ্য আৰু ইয়াৰ পৰিণতিৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা হ’ব।
এয়াৰ ইণ্ডিয়াৰ এই বোৱিং ৭৮৭-৮ ড্ৰিমলাইনাৰ বিমানখন দুপৰীয়া ১টা ৩৮ মিনিটত আহমেদাবাদৰ বিমানবন্দৰৰ ৰানৱেৰ পৰা উৰণৰ বাবে যাত্ৰা আৰম্ভ কৰিছিল। বিমানখনত মুঠ ২৪২ জন লোক আছিল, য’ত ২৩২ জন যাত্ৰী আৰু ১০ জন ক্ৰু সদস্য আছিল। গন্তব্য স্থান আছিল ব্ৰিটেইনৰ গেটউইক বিমানবন্দৰ। কিন্তু ৰানৱেৰ পৰা উৰণৰ ঠিক এক মিনিট পিছত, অৰ্থাৎ দুপৰীয়া ১টা ৩৯ মিনিটত, পাইলটে এয়াৰ ট্ৰেফিক কণ্ট্ৰ’ল (এটিচি)ক ‘মে’ ডে কল’ৰ জৰিয়তে জৰুৰী অৱস্থাৰ বিষয়ে জনায়। এই জৰুৰী সংকেতৰ পিছতো বিমানৰ সৈতে যোগাযোগ বিচ্ছিন্ন হৈ পৰে। তাৰ পৰৱৰ্তী মুহূৰ্তত, বিমানখন ৬২৫ ফুট উচ্চতাৰ পৰা প্ৰতি মিনিটত ৪৭৫ ফুটৰ হাৰত দ্ৰুতগতিত তললৈ গৈ এটা হোষ্টেলৰ ওপৰত ভাঙি পৰে।
বিমানখনৰ মুখ্য পাইলট কেপ্টেইন সুমিত ছভাৰৱালৰ বিমান চলোৱাৰ ৮,২০০ ঘণ্টাৰ অভিজ্ঞতা আছিল, যিটো এজন পাইলটৰ বাবে অতি উল্লেখযোগ্য। তেওঁৰ সহ-পাইলট ফাৰ্ষ্ট অফিচাৰ ক্লাইভ কুণ্ডৰৰো ১,১০০ ঘণ্টাৰ উৰণৰ অভিজ্ঞতা আছিল। এই দুই অভিজ্ঞ পাইলটৰ সম্মিলিত অভিজ্ঞতা প্ৰায় ১০,০০০ ঘণ্টাৰ ওচৰা-ওচৰি হোৱাৰ পিছতো এই দুৰ্ঘটনা ৰোধ কৰিব পৰা নগ’ল। এই ঘটনাই প্ৰশ্ন উত্থাপন কৰিছে যে এনে দক্ষ পাইলটৰ উপস্থিতিৰ পিছতো কিয় এই বিপৰ্যয়ৰ পৰা ৰক্ষা পোৱা নগ’ল। দুৰ্ঘটনাৰ ঠিক আগৰ মুহূৰ্তত পাইলটে ‘মে’ ডে কল’ কৰাৰ কথা জানা গৈছে, যাৰ পৰা অনুমান কৰিব পাৰি যে তেওঁলোকে জৰুৰী পৰিস্থিতিৰ বিষয়ে সচেতন আছিল। কিন্তু তাৰ পিছত বিমানৰ সৈতে যোগাযোগ বিচ্ছিন্ন হৈ পৰাৰ কাৰণ এতিয়াও অজ্ঞাত।
দুৰ্ঘটনাৰ পিছত যুদ্ধকালীন তৎপৰতাৰে উদ্ধাৰ কাৰ্য আৰম্ভ হৈছিল। অগ্নিনিৰ্বাপক বিভাগৰ একাধিক দল ঘটনাস্থলীত উপস্থিত হৈছিল আৰু আহতসকলক স্থানীয় চিভিল হাস্পতাললৈ স্থানান্তৰ কৰা হৈছিল। দেশৰ অসামৰিক বিমান পৰিবহণ নিয়ন্ত্ৰক সংস্থা (ডিজিচিএ)ৰ মতে, এই দুৰ্ঘটনাৰ কাৰণৰ তদন্তৰ বাবে বোৱিং কোম্পানী আৰু এয়াৰ ইণ্ডিয়াৰ সৈতে যৌথভাৱে এক বিশদ পৰীক্ষা-নিৰীক্ষাৰ পৰিকল্পনা কৰা হৈছে। এই তদন্তত বিমানৰ কাৰিকৰী ত্ৰুটিৰ লগতে ইয়াৰ ৰক্ষণাবেক্ষণৰ ইতিহাসৰো গভীৰভাৱে পৰ্যালোচনা কৰা হ’ব।
এই দুৰ্ঘটনাই বোৱিং ৭৮৭-৮ ড্ৰিমলাইনাৰৰ কাৰিকৰী নিৰ্ভৰযোগ্যতাৰ প্ৰতি পুনৰ প্ৰশ্ন উত্থাপন কৰিছে। ইতিপূৰ্বে এই বিমান মডেলৰ হাইড্ৰলিক লিক আৰু ফ্লেপৰ ত্ৰুটিৰ দৰে সমস্যাৰ কাৰণে বাৰে বাৰে সমালোচনাৰ সন্মুখীন হৈছে। বোৱিংৰ এজন হুইচলব্ল’ৱাৰে উৎপাদন প্ৰক্ৰিয়াৰ ত্ৰুটিৰ বিষয়ে অভিযোগ উত্থাপন কৰাৰ পিছতো এই বিমানৰ নিৰাপত্তাৰ মানদণ্ডৰ প্ৰতি উদ্বেগ অব্যাহত আছে। এই দুৰ্ঘটনাৰ তদন্তৰ ফলাফলে এই বিষয়ত স্পষ্টতা আনিব বুলি আশা কৰা হৈছে।
আহমেদাবাদৰ এই বিমান দুৰ্ঘটনাই কেৱল যাত্ৰী আৰু ক্ৰু সদস্যৰ জীৱনৰ প্ৰতি শোকৰ ছাঁ পেলোৱাই নহয়, বিমান উদ্যোগৰ নিৰাপত্তাৰ মানদণ্ডৰ প্ৰতিও গুৰুতৰ প্ৰশ্ন উত্থাপন কৰিছে। অতি অভিজ্ঞ পাইলটৰ উপস্থিতিৰ পিছতো এনে বিপৰ্যয়ৰ সৃষ্টি হোৱাটোৱে বিমানৰ কাৰিকৰী নিৰ্ভৰযোগ্যতা আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণৰ প্ৰক্ৰিয়াৰ পৰ্যালোচনাৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছে। ভৱিষ্যতে এনে ঘটনাৰ পুনৰাবৃত্তি ৰোধ কৰিবলৈ বোৱিং, এয়াৰ ইণ্ডিয়া আৰু নিয়ন্ত্ৰক সংস্থাসমূহে অধিক কঠোৰ আৰু স্বচ্ছ নীতি গ্ৰহণ কৰিব লাগিব। এই দুৰ্ঘটনাৰ তদন্তৰ ফলাফলে এই দিশত পথ প্ৰদৰ্শন কৰিব বুলি আশা কৰা হৈছে, যাতে যাত্ৰীসকলৰ নিৰাপত্তা সুনিশ্চিত কৰা হ’ব পাৰে।
