বিমানৰ ব্লেক বক্স হৈছে এটা ইলেক্ট্ৰনিক ডিভাইচ, যাক সাধাৰণতে দুৰ্ঘটনাৰ তদন্তৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ইয়াৰ প্ৰকৃত নাম হৈছে ফ্লাইট ডেটা ৰেকৰ্ডাৰ (FDR) আৰু ককপিট ভইচ ৰেকৰ্ডাৰ (CVR)। নামটো ব্লেক হ’লেও ই ক’লা নহয়, সাধাৰণতে উজ্জ্বল কমলা ৰঙৰ হয় যাতে দুৰ্ঘটনাৰ ধ্বংসাৱশেষৰ মাজত সহজে বিচাৰি পোৱা যায়।
ব্লেক বক্সৰ দুটা মূল অংশ
1. ফ্লাইট ডেটা ৰেকৰ্ডাৰ (FDR):
– বিমানৰ বিভিন্ন বিষয়, যেনে উচ্চতা, গতি, দিশ, ইঞ্জিনৰ কাৰ্যক্ষমতা, ইন্ধনৰ পৰিমাণ আদি ৰেকৰ্ড কৰে।
– শ শ পৰিমাপৰ তথ্য সংৰক্ষণ কৰে, যিবোৰ দুৰ্ঘটনাৰ কাৰণ বিশ্লেষণত সহায়ক।
2. ককপিট ভইচ ৰেকৰ্ডাৰ (CVR):
– পাইলট আৰু কো-পাইলটৰ কথোপকথন, ককপিটৰ শব্দ, আৰু এয়াৰ ট্ৰেফিক কণ্ট্ৰ’লৰ সৈতে হোৱা যোগাযোগ ৰেকৰ্ড কৰে।
– দুৰ্ঘটনাৰ আগৰ শেষ মুহূৰ্তৰ পৰিস্থিতি বুজিবলৈ সহায় কৰে।
বৈশিষ্ট্য:
– ব্লেক বক্স অতি শক্তিশালী ধাতুৰে তৈয়াৰ কৰা হয়, যাতে উচ্চ তাপ, পানীৰ চাপ, আৰু আঘাতৰ পৰা ৰক্ষা পায়। ই ১১০০ ডিগ্ৰী চেলচিয়াচ তাপতো অক্ষত থাকিব পাৰে আৰু সাগৰৰ গভীৰতাতো কাম কৰে।
– বিচাৰি পোৱাৰ সুবিধা: ইয়াত এটা আণ্ডাৰৱাটাৰ ল’কেটৰ থাকে, যিয়ে পানীৰ তলত থাকিলেও সংকেত পঠায়, যাৰ জৰিয়তে ইয়াক বিচাৰি উলিয়াব পৰা যায়।
– তথ্য সংৰক্ষণ: CVR-এ সাধাৰণতে অন্তিম ২ ঘণ্টাৰ কথোপকথন আৰু FDR-এ প্ৰায় ২৫ ঘণ্টাৰ ডেটা সংৰক্ষণ কৰে।
উদ্দেশ্য:
ব্লেক বক্সৰ তথ্য পৰীক্ষা কৰি দুৰ্ঘটনাৰ কাৰণ, যেনে যান্ত্ৰিক ত্ৰুটি, পাইলটৰ ভুল, বতৰৰ প্ৰভাৱ বা অন্য কাৰক চিনাক্ত কৰা হয়। ই ভৱিষ্যতে বিমানৰ নিৰাপত্তা উন্নত কৰাৰ বাবেও গুৰুত্বপূৰ্ণ।
উদাহৰণস্বৰূপে, আহমেদাবাদৰ এয়াৰ ইণ্ডিয়াৰ দুৰ্ঘটনাৰ ক্ষেত্ৰত, ব্লেক বক্সৰ তথ্য পৰীক্ষা কৰি জানিব পৰা যাব যে বিমানখন কিয় উৰণৰ পাঁচ মিনিটৰ ভিতৰত ভাঙি পৰিল, পাইলটে কি পৰিস্থিতিৰ সন্মুখীন হৈছিল, অথবা কোনো যান্ত্ৰিক সমস্যা আছিল নেকি?