প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে দুদিনীয়া ভ্ৰমণসূচীৰে জাপানলৈ যাত্ৰা কৰিছে। অষ্টমবাৰৰ বাবে জাপান ভ্ৰমণত গৈছে মোদী, যিয়ে ভাৰত-জাপানৰ সম্পৰ্কৰ গভীৰতা প্ৰকাশ কৰে। এই ভ্ৰমণত তেওঁ জাপানৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী শিবেৰু ইশিবাৰ সৈতে শীৰ্ষ সন্মিলনত অংশগ্ৰহণ কৰিব। আশা কৰা হৈছে যে, এই সন্মিলনৰ পাছত দুয়োখন দেশৰ মাজৰ সম্পৰ্ক আৰু গভীৰ হ’ব আৰু বাণিজ্য বৃদ্ধিৰ প্ৰচেষ্টা ত্বৰান্বিত হ’ব। আমেৰিকাৰ সৈতে চলি থকা শুল্কযুদ্ধৰ মাজত কূটনৈতিক দিশৰ পৰা এই ভ্ৰমণক অত্যন্ত গুৰুত্বপূৰ্ণ বুলি গণ্য কৰা হৈছে।
ভাৰত আৰু জাপানৰ সম্পৰ্ক প্ৰাচীন সাংস্কৃতিক সম্পৰ্কৰ পৰা আৰম্ভ কৰি আধুনিক অৰ্থনৈতিক সহযোগিতালৈকে বিস্তৃত। ভাৰতীয়সকলে জাপানৰ কি কি বস্তু ব্যৱহাৰ কৰে? ভাৰত-জাপান সম্পৰ্কৰ সূচনা কেনেকৈ হৈছিল, সময়ৰ সৈতে ই কেনেকৈ বিকশিত হৈছে, জাপানী সামগ্ৰী ভাৰতত কিমান জনপ্ৰিয়, আৰু বাণিজ্যিক সম্পৰ্কৰ বৰ্তমানৰ অৱস্থা কি?
জাপানৰ ড’ৰেমনৰ পৰা শিনচানলৈ, ভাৰতীয় শিশুৰ প্ৰিয়
ভাৰত আৰু জাপানৰ সম্পৰ্ক আজিৰ নহয়, হাজাৰ বছৰৰ পুৰণি। ষষ্ঠ শতিকাত বৌদ্ধ ধৰ্ম জাপানত উপনীত হোৱাৰ পাছত তাৰ সংস্কৃতিত ইয়াৰ গভীৰ প্ৰভাৱ পৰিছিল। জাপানৰ বুদ্ধৰ মূৰ্তি, মন্দিৰ আৰু উৎসৱে আজিও ভাৰতীয় আধ্যাত্মিক ঐতিহ্যৰ ছায়া প্ৰতিফলিত কৰে।
বৰ্তমান সময়ত জাপানৰ সাংস্কৃতিক অৱদান ভাৰতত এনিমে আৰু কাৰ্টুনৰ ৰূপত দেখা যায়। জাপানী এনিমেচনৰ বাবে ব্যৱহৃত শব্দ ‘এনিমে’। জনপ্ৰিয় জাপানী এনিমে চিৰিজ যেনে ড’ৰেমন, শিনচান, পকেমনে ভাৰতীয় শিশুৰ হৃদয়ত বিশেষ স্থান দখল কৰিছে। এই এনিমেৰ জনপ্ৰিয়তা এনেকুৱা যে, ইয়াৰ প্ৰচাৰৰ ফলত ভাৰতৰ টেলিভিছন চেনেলৰ টিআৰপি কেইবাগুণ বৃদ্ধি পাইছে। শিনচান কাৰ্টুনৰ প্ৰতি কেৱল শিশু নহয়, প্ৰাপ্তবয়স্কসকলো মুগ্ধ।
জাপানে কেনেকৈ ভাৰতৰ ঘৰে ঘৰে প্ৰৱেশ কৰিলে?
- গাড়ী আৰু বাইক: টয়োটা, হণ্ডা, নিছান, ছুজুকিৰ দৰে কোম্পানী ভাৰতৰ জনপ্ৰিয় বাহন ব্ৰেণ্ডৰ ভিতৰত অন্যতম। বিশেষকৈ মাৰুতি-ছুজুকিৰ নাম প্ৰায় প্ৰতিটো ভাৰতীয় পৰিয়ালৰ সৈতে জড়িত।
- ইলেক্ট্ৰনিকছ: ছনি, পেনাছনিক, টছিবা, হিটাচিৰ দৰে কোম্পানীয়ে টিভি, কেমেৰা, ছাউণ্ড চিষ্টেম, এচি আৰু ঘৰুৱা সঁজুলিৰে ভাৰতীয় বজাৰত এক সময়ত আধিপত্য বিস্তাৰ কৰিছে। ডিজিটেল কেমেৰা আৰু অডিঅ’ চিষ্টেমত জাপানী প্ৰযুক্তি আজিও ভৰসাৰ প্ৰতীক।
- গেমিং আৰু প্ৰযুক্তি: নিনটেণ্ড’ আৰু ছনি প্লে’ষ্টেচনৰ দৰে গেমিং কনছ’ল ভাৰতীয় যুৱকৰ প্ৰথম পছন্দ হৈ আছে।
- খাদ্য আৰু সংস্কৃতি: ছুশি আৰু ৰেমেনৰ দৰে জাপানী খাদ্য এতিয়া ভাৰতৰ মহানগৰসমূহৰ ৰেষ্টুৰেণ্টত জনপ্ৰিয়।
কূটনৈতিক সম্পৰ্কৰ ভেটি
ভাৰত আৰু জাপানৰ আনুষ্ঠানিক কূটনৈতিক সম্পৰ্ক ১৯৫২ চনত স্থাপিত হৈছিল, যেতিয়া ভাৰতে জাপানৰ ওপৰত দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ পাছত মিত্ৰশক্তিৰ দ্বাৰা আৰোপিত নিষেধাজ্ঞা উঠাই লোৱাৰ চুক্তি স্বাক্ষৰ কৰিছিল। জাপানক আন্তৰ্জাতিক সম্প্ৰদায়ত পুনৰ স্থান দিয়াৰ ক্ষেত্ৰত ভাৰত আছিল প্ৰথম দেশবোৰৰ ভিতৰত অন্যতম। সময়ৰ সৈতে দুয়োখন দেশে নিজৰ সহযোগিতাক গভীৰ কৰিছে, যি আজিও অগ্ৰগতি লাভ কৰি আছে।
- ২০০১ চনত ভাৰতৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী অটল বিহাৰী বাজপেয়ী আৰু জাপানৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী য়োশিৰো মৰিয়ে সম্পৰ্কক বিশ্বজনীন সহযোগিতাৰ মৰ্যাদা প্ৰদান কৰে।
- ২০০৬ চনত ইয়াক ৰণনৈতিক আৰু বিশ্বজনীন সহযোগিতাৰ স্তৰলৈ উন্নীত কৰা হয়।
- ২০১৪ চনৰ পাছত প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদী আৰু জাপানৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী শ্বিনজো আবেৰ নেতৃত্বত এই সম্পৰ্কই অভূতপূৰ্ব উচ্চতা লাভ কৰে।
ভাৰতে জাপানৰ পৰা কি কি আমদানি কৰে?
ভাৰত আৰু জাপানৰ বাণিজ্য বছৰৰ পিছত বছৰ বৃদ্ধি পাইছে।
- জাপানে ভাৰতলৈ মুখ্যতঃ অটোম’বাইল, অটো পাৰ্টছ, ইলেক্ট্ৰনিক সামগ্ৰী, যন্ত্ৰপাতি আৰু ষ্টীলৰ সামগ্ৰী প্ৰেৰণ কৰে।
- ভাৰতে জাপানলৈ পেট্ৰ’কেমিকেল, কপাহ, লৌহ আকৰ, গহনা আৰু সামুদ্ৰিক সামগ্ৰী ৰপ্তানি কৰে।
- ২০২৪ চনৰ তথ্য অনুসৰি, ভাৰত-জাপানৰ দ্বি-পাক্ষিক বাণিজ্যৰ মূল্য প্ৰায় ২১ বিলিয়ন ডলাৰ।
- ইয়াৰ ভিতৰত ভাৰতে জাপানলৈ প্ৰায় ৬.৭ বিলিয়ন ডলাৰৰ সামগ্ৰী ৰপ্তানি কৰিছে, আনহাতে জাপানৰ পৰা ১৩.১৪ বিলিয়ন ডলাৰৰ আমদানি কৰিছে।
- এইদৰে দুয়োখন দেশৰ সম্পৰ্কত ভাৰতৰ বাণিজ্য ঘাটি বৃদ্ধি পাইছে, কিন্তু এই ভাৰসাম্যহীনতা দূৰ কৰাৰ প্ৰচেষ্টা তীব্ৰতৰ হৈছে।
কোন কোন ভাৰতীয় প্ৰকল্পত জাপানৰ বিনিয়োগ আছে?
ভাৰতত জাপানৰ বিনিয়োগৰ বৃহৎ অংশ অটোম’বাইল, মেট্ৰ’ ৰে’ল প্ৰকল্প আৰু উদ্যোগিক প্ৰতিষ্ঠানত হৈছে।
- দিল্লী-Delhi Mumbai Industrial Corridor (DMIC)-ত জাপানৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা আছে।
- আহমেদাবাদ-মুম্বাই বুলেট ট্ৰেইন প্ৰকল্প জাপানৰ প্ৰযুক্তি আৰু ঋণৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল, যি ভাৰতৰ অন্যতম বৃহৎ অৱকাঠামো প্ৰকল্প।
ৰণনৈতিক আৰু নিৰাপত্তা সহযোগিতা
দুয়োটা দেশ কেৱল বাণিজ্যৰ মাজত সীমাবদ্ধ নহয়, নিৰাপত্তা আৰু প্ৰতিৰক্ষাৰ ক্ষেত্ৰতো পৰস্পৰৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ সহযোগী।
- ভাৰত আৰু জাপানে নিয়মীয়াকৈ নৌসেনাৰ অভ্যাসত অংশগ্ৰহণ কৰে।
- হিন্দ-প্ৰশান্ত মহাসাগৰীয় অঞ্চলত চীনৰ বৃদ্ধি পোৱা প্ৰভাৱৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত ভাৰত-জাপানৰ সহযোগিতা আৰু অধিক গুৰুত্বপূৰ্ণ।
দুয়োখন দেশৰ ভৱিষ্যৎ কেনেকুৱা?
ভাৰত-জাপানৰ সম্পৰ্ক কেৱল চৰকাৰ আৰু চুক্তিৰ মাজত সীমাবদ্ধ নহয়, ই জনসাধাৰণৰ পাৰস্পৰিক আদান-প্ৰদানতো প্ৰতিফলিত হয়। জাপানত ভাৰতীয় আইটি বিশেষজ্ঞ আৰু যোগ শিক্ষকৰ সংখ্যা যথেষ্ট। আনহাতে, ভাৰতত জাপানী ভাষা শিকাৰ সংখ্যা ক্ৰমাগতভাৱে বৃদ্ধি পাইছে। যেতিয়া নৰেন্দ্ৰ মোদী জাপানৰ প্ৰধানমন্ত্ৰীৰ সৈতে উচ্চপৰ্যায়ৰ বৈঠকত মিলিত হ’ব, তেতিয়া আলোচনা কেৱল বাণিজ্য বা নিৰাপত্তাৰ মাজত সীমাবদ্ধ নাথাকিব। শিক্ষা, স্বাস্থ্য, প্ৰযুক্তি আৰু সাংস্কৃতিক আদান-প্ৰদানৰ দৰে ক্ষেত্ৰয়েও প্ৰাধান্য পাব।
এইদৰে, ভাৰত আৰু জাপানৰ সম্পৰ্ক শতিকাপ্ৰাচীন সাংস্কৃতিক সংযোগ, মজবুত কূটনৈতিক ভিত্তি আৰু দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পোৱা বাণিজ্যিক সুযোগৰ ওপৰত নিৰ্মিত। গাড়ীৰ পৰা কাৰ্টুনলৈ জাপানে ভাৰতীয় জীৱনশৈলীত গভীৰ প্ৰভাৱ বিস্তাৰ কৰিছে। আগন্তুক সময়ত এই সহযোগিতা কেৱল এছিয়াত নহয়, বিশ্বজনীন দৃষ্টিকোণৰ পৰাও শান্তি, উন্নয়ন আৰু প্ৰযুক্তিগত সহযোগিতাৰ নতুন অধ্যায় ৰচনা কৰিব বুলি আশা কৰা হৈছে।
