৯ মাহ ধৰি আন্তৰ্জাতিক মহাকাশ কেন্দ্ৰত (ISS) থকাৰ পিছত নাছাৰ মহাকাশচাৰী সুনীতা উইলিয়ামছ আৰু উইলমোৰ অৱশেষত পৃথিৱীলৈ ঘূৰি অহাৰ পথ মুকলি হৈছে। শুকুৰবাৰে সন্ধিয়া এটা নতুন দল মহাকাশলৈ প্ৰেৰণ কৰা হৈছে, যাৰ ফলত এই দুয়োজনৰ দীঘলীয়া প্ৰতীক্ষাৰ অন্ত পৰিব। প্ৰথম অৱস্থাত এইটো এটা স্বল্পকালীন অভিযান হ’ব বুলি আশা কৰা হৈছিল।
শুকুৰবাৰে সন্ধিয়া ৭:০৩ বজাত নাছাৰ কেনেডি মহাকাশ কেন্দ্ৰৰ পৰা স্পেচএক্সৰ ফেলকন ৯ ৰকেট উৰা মাৰে। এই ৰকেটত চাৰিজন মহাকাশচাৰী আছে, যিসকলে ISS-ত পৰৱৰ্তী কাৰ্যকলাপ চলাব। নতুন দলটোত আছে নাছাৰ এন্ন মেকক্লেইন আৰু নিকোল এয়াৰ্ছ, জাপানৰ তাকুয়া ওনিশি আৰু ৰাছিয়াৰ কিৰিল পেস্কভ। এই দলটোৱে আগন্তুক ৬ মাহ সময় মহাকাশ কেন্দ্ৰত কটাব, আৰু তাৰ পিছত উইলিয়ামছ আৰু উইলমোৰ ঘৰলৈ উভতি আহিব।
কিন্তু এনে দীঘলীয়া সময় মহাকাশত থকাৰ ফলত শৰীৰত কি পৰিৱৰ্তন হয়?
মহাকাশত থাকিলে শৰীৰ দুৰ্বল হয় নেকি?
৯ মাহ মহাকাশত থকাৰ পিছত—যিটো সময় প্ৰায় মঙ্গল গ্ৰহত উপনীত হ’বলৈ লাগে—মহাকাশচাৰীৰ শৰীৰত গভীৰ পৰিৱৰ্তন হয়। ইয়াৰ ভিতৰত সবাতোকৈ উল্লেখযোগ্য হ’ল হাড় আৰু পেশীৰ ক্ষয়।
পৃথিৱীৰ মহাকৰ্ষণ শক্তি নোহোৱাৰ ফলত হাড়ৰ ঘনত্ব প্ৰতি মাহত প্ৰায় ১% হাৰত কমি যায়, যাৰ ফলত হাড় ভঙাৰ সম্ভাৱনা বাঢ়ে। পেশীবোৰো, বিশেষকৈ ভৰি আৰু পিঠিৰ পেশী, ব্যৱহাৰৰ অভাৱত দুৰ্বল হৈ পৰে, যদিও মহাকাশচাৰীসকলে নিয়মীয়া ব্যায়াম কৰে।
এই প্ৰভাৱৰ বিৰুদ্ধে যুঁজিবলৈ মহাকাশচাৰীসকলে প্ৰতিদিন ২.৫ ঘণ্টা ব্যায়াম কৰে। ISS-ত থকা বিশেষ ব্যায়াম সঁজুলিৰে তেওঁলোকে স্কোৱাট, ডেডলিফ্ট, ৰো আৰু বেঞ্চ প্ৰেছৰ দৰে ব্যায়াম কৰে। ইয়াৰ উপৰি ট্ৰেডমিলত ব্যায়াম কৰে আৰু ব্যায়াম চাইকেল ব্যৱহাৰ কৰে। হাড়ৰ বাবে তেওঁলোকে খাদ্যত সম্পূৰক গ্ৰহণ কৰে।
মহাকাশচাৰীৰ মুখ ফুলি যায় কিয়?
মাইক্ৰ’গ্ৰেভিটিৰ কাৰণে শৰীৰৰ তৰল পদাৰ্থ, যিবোৰ সাধাৰণতে মহাকৰ্ষণৰ দ্বাৰা তললৈ নামি আহে, ওপৰৰ অংশলৈ স্থানান্তৰিত হয়। ইয়াৰ ফলত মুখ ফুলি যায়, মগজুৰ ভিতৰৰ চাপ বাঢ়ে আৰু দৃষ্টিশক্তিৰ সমস্যা হয়।
হৃদযন্ত্ৰও সামান্য সংকোচিত হয় আৰু কম কাৰ্যক্ষমতাৰে তেজ পাম্প কৰে, যাৰ ফলত পৃথিৱীৰ মহাকৰ্ষণত ঘূৰি অহাৰ সময়ত সমস্যা হ’ব পাৰে। বৈজ্ঞানিকসকলে কৃত্ৰিম মহাকৰ্ষণ সৃষ্টিৰ উপায় বিচাৰি আছে, যেনে মহাকাশযানৰ ঘূৰ্ণনশীল অংশৰ জৰিয়তে পৃথিৱীৰ মহাকৰ্ষণৰ অনুকৰণ।
মহাকাশত মনত প্ৰভাৱ পৰে নেকি?
৯ মাহ ধৰি বিচ্ছিন্নতা, সীমিত স্থান আৰু পৃথিৱীৰ সৈতে তাৎক্ষণিক যোগাযোগৰ অভাৱৰ ফলত মানসিক চাপ বাঢ়ে। মগজুৱে মহাকৰ্ষণৰ অভাৱৰ সৈতে খাপ খুৱাবলৈ গঠনগত পৰিৱৰ্তন কৰে, যাৰ ফলত ঘূৰি অহাৰ সময়ত ভাৰসাম্য আৰু সমন্বয়ৰ সমস্যা হ’ব পাৰে।
শেহতীয়া এক অধ্যয়নত দীঘলীয়া মহাকাশ অভিযানত মগজুৰ গঠনগত পৰিৱৰ্তনৰ কথা উল্লেখ কৰা হৈছে। মগজুৰ গহ্বৰ, বিশেষকৈ সোঁ পাৰ্শ্বীয় আৰু তৃতীয় ভেণ্ট্ৰিকল—যিবোৰে মগজুৰ তৰল পদাৰ্থ সংৰক্ষণ, পুষ্টি যোগান আৰু বৰ্জন পদাৰ্থ আঁতৰ কৰে—বৃদ্ধি পায় আৰু স্বাভাৱিক অৱস্থালৈ ঘূৰি অহাত তিনি বছৰ পৰ্যন্ত লাগিব পাৰে।
দীঘলীয়া মহাকাশ অভিযানত কৰ্কট ৰোগৰ আশংকা বাঢ়ে নেকি?
মাইক্ৰ’গ্ৰেভিটিৰ বাহিৰেও মহাকাশ ভ্ৰমণৰ অন্যতম বৃহৎ বিপদ হ’ল মহাজাগতিক বিকিৰণ। পৃথিৱীৰ চুম্বকীয় ক্ষেত্ৰৰ সুৰক্ষা নোহোৱাৰ ফলত মহাকাশচাৰীসকল অধিক পৰিমাণৰ বিকিৰণৰ সংস্পৰ্শলৈ আহে, যাৰ ফলত কৰ্কট ৰোগ আৰু DNA-ৰ ক্ষতিৰ সম্ভাৱনা বাঢ়ে।
মানৱ জিনৰ ওপৰত দীৰ্ঘম্যাদী প্ৰভাৱৰ বিষয়ে এতিয়াও গৱেষণা চলি আছে, কিন্তু ভৱিষ্যতৰ অভিযানৰ বাবে সুৰক্ষামূলক প্ৰযুক্তিৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া হৈছে। বৈজ্ঞানিকসকলে সুৰক্ষামূলক সামগ্ৰী আৰু ঔষধৰ গৱেষণা কৰি আছে যিয়ে বিকিৰণৰ প্ৰভাৱ কমাব পাৰে।
পৃথিৱীলৈ ঘূৰি অহাৰ পিছত কি হয়?
দীঘলীয়া মহাকাশ ভ্ৰমণৰ ফলত ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতাও প্ৰভাৱিত হয়, যাৰ ফলত মহাকাশচাৰীসকল সংক্ৰমণৰ প্ৰতি অধিক সংবেদনশীল হৈ পৰে। অধ্যয়নে দেখুৱাইছে যে মাইক্ৰ’গ্ৰেভিটিত ৰোগ প্ৰতিৰোধ কোষবোৰ কম কাৰ্যক্ষম হৈ পৰে।
ইয়াৰ উপৰি বিপাকীয় পৰিৱৰ্তন ঘটে, যাৰ ফলত শৰীৰে পুষ্টি প্ৰক্ৰিয়াকৰণ আৰু শক্তি সংৰক্ষণৰ ধৰণ সলনি হয়। কিছুমান মহাকাশচাৰীৰ ওজন হ্ৰাস পায় বা ক্ষুধাৰ পৰিৱৰ্তন হয়, যিটো দীৰ্ঘম্যাদী অভিযানৰ বাবে প্ৰত্যাহ্বান হ’ব পাৰে।
৯ মাহৰ যাত্ৰাৰ পিছত পৃথিৱীলৈ ঘূৰি অহাৰ সময়ত কঠিন পুনৰ্বাসনৰ প্ৰয়োজন হয়। মহাকাশচাৰীসকলে প্ৰায়ে মূৰ ঘূৰোৱা, দুৰ্বলতা আৰু খোজ কঢ়াত অসুবিধা অনুভৱ কৰে, কাৰণ তেওঁলোকৰ ভেষ্টিবুলাৰ আৰু পেশী-হাড়ৰ ব্যৱস্থা সলনি হৈ যায়।
উইলিয়ামছ আৰু উইলমোৰৰ দৰে অন্যান্য মহাকাশচাৰীৰ দৰে স্বাভাৱিক কাৰ্যক্ষমতা ঘূৰি পাবলৈ কেইবামাহো পুনৰ্বাসনৰ প্ৰয়োজন হ’ব।
