শনিবাৰে কাটাৰৰ ৰাজধানী দোহাত আমেৰিকাৰ মধ্যস্থতাত মধ্য আফ্ৰিকাৰ দেশ ডেমোক্ৰেটিক ৰিপাব্লিক কঙ্গো (ডি আৰ কঙ্গো)ৰ চৰকাৰ আৰু বিদ্ৰোহী এম২৩ বাহিনীৰ মাজত সংঘৰ্ষবিৰতিৰ চুক্তি সম্পন্ন হৈছে।
যোৱা জুন মাহত আমেৰিকাৰ বিদেশ সচিব মাৰ্কো ৰুবিঅ’ৰ মধ্যস্থতাত প্ৰতিবেশী দেশ ৰোৱাণ্ডাৰ সৈতে ডি আৰ কঙ্গোৱে শান্তিচুক্তি কৰিছিল। তাৰ পিছতেই ৰোৱাণ্ডা আৰু উগাণ্ডাৰ সমৰ্থনপুষ্ট এম২৩ বিদ্ৰোহী বাহিনীৰ সৈতে সংঘৰ্ষবিৰতিৰ বিষয়ে আলোচনা আৰম্ভ হৈছিল। ডি আৰ কঙ্গোৰ পূৰ্বাঞ্চলৰ বিস্তীৰ্ণ অঞ্চল টুটছি জনজাতিৰ এই বিদ্ৰোহী বাহিনীৰ নিয়ন্ত্ৰণত আছে। সেই অঞ্চলতেই বিশ্বৰ আধাতকৈও অধিক ক’বাল্ট আৰু ক’ল্টনৰ ভাণ্ডাৰ মজুত আছে। ইয়াৰ উপৰিও সোণ, তাম আৰু লিথিয়ামৰ দৰে খনিজ সম্পদৰ বিশাল ভাণ্ডাৰ তাত আছে।
যোৱা বছৰ এম২৩ বিদ্ৰোহীৰ সৈতে চীনৰ যোগাযোগ প্ৰকাশ্যে পোহৰলৈ আহিছিল। পশ্চিমীয়া সংবাদমাধ্যমৰ একাংশৰ দাবী, ৰোৱাণ্ডা আৰু এম২৩ৰ সহায়ত বেইজিঙে এই বিশাল খনিজ ভাণ্ডাৰ দখল কৰিবলৈ বিচাৰিছে। বাস্তৱত, তাৰ পিছৰে পৰা ডি আৰ কঙ্গোৰ ৰাষ্ট্ৰপতি ফেলিক্স শ্বিচেকেদিৰ প্ৰস্তাৱ মানি ৰোৱাণ্ডাক আলোচনাৰ টেবুলত আনিবলৈ ট্ৰাম্প চৰকাৰ সক্ৰিয় হৈ পৰিছিল। শেষত ৱাশ্বিংটনৰ এই প্ৰয়াস সফল হোৱাত মধ্য আফ্ৰিকাত প্ৰভাৱ বিস্তাৰত বেইজিঙৰ উদ্যোগৰ ওপৰত আঘাত পৰিব বুলি ধাৰণা কৰা হৈছে।
উল্লেখযোগ্য যে, ১৯৯৪ চনৰ ২৩ মাৰ্চত টুটছি গণহত্যা প্ৰতিৰোধৰ বাবে আন্দোলনৰ সূচনা হৈছিল। সেই ইতিহাসক সন্মুখত ৰাখি এম২৩ নামৰ সশস্ত্ৰ প্ৰতিৰোধ বাহিনী গঢ় লৈ উঠিছিল। যোৱা তিনিটা দশকৰ হিংসাত কেইবা হাজাৰ লোকৰ মৃত্যু হৈছে। কেইবা লাখ নাগৰিক গৃহহাৰা হৈছে। আফ্ৰিকান ইউনিয়নৰ চেয়াৰপাৰ্চন মাহমুদ আলি ইউছুফে এক বিবৃতিত এই শান্তিচুক্তিক আদৰণি জনাই কৈছে, “পূৰ্ব ডি আৰ কঙ্গো আৰু বৃহত্তৰ গ্ৰেট লেকছ অঞ্চলত স্থায়ী শান্তি, নিৰাপত্তা আৰু স্থিতিশীলতা অৰ্জনৰ ক্ষেত্ৰত এই চুক্তি এক ঐতিহাসিক পদক্ষেপ।”
