১৫৯২ চনৰ আজিৰ দিনটোতে জাহাংগীৰৰ বেগমে এটা পুত্ৰ সন্তান জন্ম দিছিল। জাহাংগীৰে পুত্ৰৰ নাম থ’বলৈ দেউতাক আকবৰৰ ওচৰলৈ গৈছিল। আকবৰে তেওঁক খুৰম বুলি মাতিছিল। পাৰ্চী ভাষাত খুৰম মানে সুখ। জন্মৰ ষষ্ঠ দিনা খুৰৰামক আকবৰৰ বেগম ৰুকাইয়াৰ হাতত গতাই দিয়া হয়, কিয়নো বেগম ৰুকাইয়াৰ কোনো সন্তান নাছিল, সেয়েহে তেওঁ খুৰমক তুলি লৈছিল।
আকবৰ খুৰমৰ ককাক আছিল। তেওঁ নিজে নিৰক্ষৰ আছিল, কিন্তু খুৰমক প্ৰশিক্ষণ দিবলৈ কোনো ধৰণৰ ত্ৰুটী কৰা নাছিল। একে সময়তে তেওঁক যুদ্ধৰ পাঠ শিকোৱা আৰু শিক্ষা আহৰণত গুৰুত্ব দিছিল। আকবৰ খুৰমৰ সৈতে ইমানেই সংপৃক্ত আছিল যে তেওঁ যুদ্ধত খুৰমক লগত লৈ যাবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল। এইখিনিতে খুৰম ‘শ্বাহজাহান’ হোৱাৰ যাত্ৰা আৰম্ভ হৈছিল।
১৬২৭ চনত জাহাংগীৰৰ মৃত্যু হয়। খুৰমে মৃত্যুৰ পিছত ১৬২৮ চনত সিংহাসন দখল কৰিছিল। সিংহাসন গ্ৰহণ কৰাৰ পিছত খুৰমৰ নাম শ্বাহজাহান হয়। শ্বাহজাহান পৃথিৱীৰ ৰজা। শ্বাহজাহানে নিজৰ ৰাজ্য উত্তৰৰ কান্দাহাৰলৈ বিয়পাই দিছিল আৰু দক্ষিণ ভাৰতৰ বেছিভাগ অংশ জিকিছিল। শ্বাহজাহানে ১৬৫৮ চনলৈকে শাসন কৰিছিল আৰু এই ৩০ বছৰৰ শাসনকালত যথেষ্ট সফলতা অৰ্জন কৰিছিল।
সম্ৰাট জাহাংগীৰৰ সময়ত ইটামাউদদৌলা আছিল। আবু হাছান আচাফ খান ইটামাউদদৌউলাৰ পুত্ৰ আছিল আৰু আবু হাছান আছফ খানৰ জীয়ৰী আছিল আৰজুমান্দ বানো। অৰ্জুমান্দ বানো পিছলৈ মমতাজ নামেৰে জনাজাত হয়। মমতাজ শ্বাহজাহানৰ তৃতীয় পত্নী আছিল।
১৬০৭ চনৰ এপ্ৰিল মাহত ১৪ বছৰীয়া অৰজুমান্দ আৰু ১৫ বছৰীয়া খুৰমৰ বাগদান সম্পন্ন হয়। তাৰ পিছত ১৬১২ চনৰ ১০ মেত বাগদানৰ প্ৰায় ৫ বছৰ পিছত দুয়ো বিবাহপাশত আৱদ্ধ হৈছিল। কোৱা হয় যে, মমতাজ আৰু শ্বাহজাহানৰ যথেষ্ট মৰম আছিল। দুয়োৰে ১৩টা সন্তান আছিল। মমতাজ প্ৰায় প্ৰতি বছৰে নিকাহৰ পৰা মৃত্যুলৈকে গৰ্ভৱতী আছিল। ১৬৩১ চনৰ জুন মাহত চতুৰ্দশ সন্তান জন্ম দিয়াৰ সময়ত মমতাজৰ মৃত্যু হয়। কোৱা হয় যে, শ্বাহজাহানে মমতাজৰ মৃত্যুৰ দুবছৰ পিছলৈকে ভোগ-বিলাসৰ সকলো আনন্দ ত্যাগ কৰিছিল।
শ্বাহজাহানক স্থপতিবিদৰ ৰজা বুলিও জনা যায়। তেওঁ ৰাজত্বকালত বহুতো অট্টালিকা নিৰ্মাণ কৰিছিল। ইয়াৰে এটা অট্টালিকা হৈছে তাজমহল। ১৬৩১ চনত যেতিয়া মমতাজৰ মৃত্যু হয়, শ্বাহজাহানে পত্নীৰ সমাধিৰ বাবে তাজমহল নিৰ্মাণ কৰে।
তাজমহলৰ মুখ্য স্থপতি ওস্তাদ ঈশা খান সেই সময়ৰ বিখ্যাত স্থপতিবিদ আছিল। পাৰ্চিয়া আৰু তুৰ্কীৰ উপৰিও ২০ হাজাৰ ভাৰতীয় শ্ৰমিকে তাজমহল নিৰ্মাণকাৰ্যত কাম কৰিছিল। প্ৰায় এহেজাৰ হাতী সামগ্ৰী কঢ়িয়াবলৈ ব্যস্ত আছিল। তাজমহল নিৰ্মাণ কৰিবলৈ ২২ বছৰ লাগিছিল। ১৬৩১ চনত আৰম্ভ হোৱা নিৰ্মাণ কাৰ্য ১৬৫৩ চনত সম্পূৰ্ণ হৈছিল।
শ্বাহজাহানেও তাজমহলৰ পিছফালে এটা ক’লা মুকুট বনাব বিচাৰিছিল, কিন্তু পুত্ৰ ঔৰংগজেৱৰ সৈতে সংঘৰ্ষ আৰম্ভ হৈছিল, যাৰ বাবে সেয়া হৈ নুঠিল। ১৬৬৬ চনৰ ২২ জানুৱাৰীত আগ্ৰাত শ্বাহজাহানৰ মৃত্যু ঘটে। আজি তাজমহলৰ সন্মুখত সকলোৱে এখন ফটো উঠিব বিচাৰে, আকৰ্ষণীয় পৰ্যটনস্থল ৰূপে প্ৰতি বছৰে লাখ লাখ দৰ্শনাৰ্থীয়ে ভিৰ কৰে তাজমহল।
