অপাৰেচন সিন্দূৰত পাকিস্তানক ধৰাশায়ী কৰা ভাৰতৰ ব্ৰহ্মোছ মিছাইলৰ চাহিদা এতিয়া বিশ্বজুৰি বাঢ়িছে। বিশ্বৰ দেশসমূহে এতিয়া ভাৰতৰ মেড-ইন-ইণ্ডিয়া ছুপাৰছ’নিক ক্ৰুজ মিছাইল ব্ৰহ্মোছ অধিগ্ৰহণ কৰিব বিচাৰিছে। মুছলমান ৰাষ্ট্ৰ ইণ্ডোনেছিয়াইও ব্ৰহ্মোছ ক্ষেপণাস্ত্ৰ অধিগ্ৰহণ কৰিব বিচাৰিছে। ইণ্ডোনেছিয়াই এতিয়া এই ক্ষেপণাস্ত্ৰ ক্ৰয়ৰ বাবে ভাৰতৰ সৈতে চুক্তিবদ্ধ হৈছে। ইণ্ডোনেছিয়াই এই ক্ষেপণাস্ত্ৰ ক্ৰয় কৰাৰ পিছত চীনক চাৰিওফালৰ পৰা ব্ৰহ্মোছ ক্ষেপণাস্ত্ৰৰে ঘেৰি ৰাখিব।
ভাৰত আৰু ইণ্ডোনেছিয়াৰ মাজত ব্ৰহ্মোছ ক্ষেপণাস্ত্ৰৰ এক বৃহৎ চুক্তি স্বাক্ষৰিত হ’বলৈ গৈ আছে। প্ৰায় ৪৫ কোটি মাৰ্কিন ডলাৰৰ ব্ৰহ্মোছ ক্ষেপণাস্ত্ৰৰ চুক্তি চূড়ান্ত কৰাৰ ওচৰ চাপিছে দুয়োখন দেশ। এই আলোচনা যোৱা বৃহস্পতিবাৰে ভাৰতৰ প্ৰতিৰক্ষা মন্ত্ৰী ৰাজনাথ সিং আৰু ইণ্ডোনেছিয়াৰ প্ৰতিৰক্ষা মন্ত্ৰী ছামছুদ্দিনৰ সভাপতিত্বত অনুষ্ঠিত তৃতীয় ভাৰত-ইণ্ডোনেছিয়া প্ৰতিৰক্ষা মন্ত্ৰী বৈঠকত অনুষ্ঠিত হয়।
এই চুক্তিৰ জৰিয়তে ইণ্ডোনেছিয়া ফিলিপাইনছৰ পিছত দক্ষিণ-পূব এছিয়াৰ দ্বিতীয়খন দেশ হিচাপে পৰিগণিত হ’ব যিয়ে ব্ৰহ্মোছ ক্ষেপণাস্ত্ৰ ব্যৱস্থা ক্ৰয় কৰিব। এই চুক্তি সন্দৰ্ভত নতুন দিল্লী আৰু জাকাৰ্টাৰ মাজত সকলো আলোচনা সম্পূৰ্ণ হৈছে। এতিয়া কেৱল মস্কোৰ আনুষ্ঠানিক অনুমোদনহে বাকী আছে, কিয়নো ব্ৰহ্মোছৰ যৌথ উদ্যোগত ৰাছিয়াৰ ৪৯.৫ শতাংশ অংশীদাৰিত্ব আছে।
ফিলিপাইনছে ২০২২ চনত ভাৰতৰ পৰা ব্ৰহ্মোছ ক্ষেপণাস্ত্ৰ ক্ৰয় কৰিছিল। ইণ্ডোনেছিয়াই এতিয়া ৪৫ কোটি ডলাৰৰ চুক্তিৰ আলোচনাত মিলিত হৈছে। ভিয়েটনামেও ভাৰতৰ পৰা ৭০ কোটি ডলাৰত ব্ৰহ্মোছ ক্ৰয় কৰিব বিচাৰিছে। এই চুক্তিও চলিত বৰ্ষৰ শেষৰ ফালে চূড়ান্ত হ’ব পাৰে।
এই চুক্তিখন কিয় তাৎপৰ্যপূৰ্ণ?
ভাৰতীয় প্ৰতিৰক্ষা থিংক টেংক ইউনাইটেড চাৰ্ভিচেছ ইনষ্টিটিউচন অৱ ইণ্ডিয়াৰ গৱেষক গৌৰৱ কুমাৰে ভাৰত আৰু ইণ্ডোনেছিয়াৰ মাজত হোৱা চুক্তি সন্দৰ্ভত কয় যে, “এয়া কেৱল সাধাৰণ অস্ত্ৰ চুক্তি নহয়। ই এনে এটা অঞ্চলত (দক্ষিণ-পূব এছিয়া) ভাৰতৰ কৌশলগত প্ৰৱেশ, য’ত আমেৰিকা দীৰ্ঘদিন ধৰি প্ৰধান সামৰিক শক্তি হৈ আহিছে, আৰু চীনৰ হেঁচা নীতিয়েই সীমিত কাৰক হৈ আহিছে।”
ইণ্ডোনেছিয়াৰ সৈতে এই ব্ৰহ্মোছৰ চুক্তি ২০২২ চনত ফিলিপাইনছৰ ৩৭৫ মিলিয়ন ডলাৰৰ ক্ৰয়ৰ পিছত, যাৰ ডেলিভাৰী যোৱা বছৰৰ পৰা আৰম্ভ হৈছিল। ভিয়েটনামেও প্ৰায় ৭০ কোটি ডলাৰৰ সম্ভাৱ্য চুক্তিৰ আলোচনা কৰি আছে বুলি ধাৰণা কৰা হৈছে। কুমাৰৰ মতে, এই পদক্ষেপসমূহে দক্ষিণ-পূব এছিয়াত ভাৰতৰ নতুন প্ৰতিৰক্ষা অংশীদাৰ হিচাপে আত্মপ্ৰকাশৰ ইংগিত দিয়ে।
অপাৰেচন সিন্দূৰত ব্ৰহ্মোছ ক্ষেপণাস্ত্ৰই উজ্জ্বল প্ৰদৰ্শন আগবঢ়াইছিল। সমগ্ৰ বিশ্বই ইয়াৰ শক্তিৰ সাক্ষী হৈছিল। ভাৰত আৰু ৰাছিয়াৰ যৌথভাৱে বিকশিত এইখন হৈছে আটাইতকৈ দ্ৰুত আৰু উন্নত ছুপাৰছনিক ক্ৰুজ মিছাইল।
ইয়াৰ স্থল, সাগৰ আৰু বায়ুৰ পৰা সঠিকভাৱে আঘাত কৰাৰ ক্ষমতা আছে। তদুপৰি ইয়াক অনুসৰণ কৰাটো অতি কঠিন। শত্ৰুৱে নিজৰ আক্ৰমণৰ কথা উপলব্ধি কৰাৰ সময়লৈকে ইতিমধ্যে ই বিধ্বংসী ৰূপ ধাৰণ কৰে। ইয়াৰ উন্নত সংস্কৰণৰ ৰেঞ্জ ৫০০-৮০০ কিলোমিটাৰ। এই ক্ষেপণাস্ত্ৰই ২০০-৩০০ কিলোগ্ৰাম উচ্চ বিস্ফোৰক কঢ়িয়াব পাৰে।
