কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে লাখ লাখ কৰ্মচাৰী আৰু পেঞ্চনভোগীৰ সৈতে জড়িত এটা অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ পদক্ষেপত চূড়ান্ত অনুমোদন দিছে। অষ্টম বেতন আয়োগৰ গঠনত অন্তিম মঞ্জুৰী লাভ কৰিছে। প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীৰ অধ্যক্ষতাত অনুষ্ঠিত মন্ত্ৰীসভাৰ বৈঠকত আয়োগৰ ‘টাৰ্মছ অৱ ৰেফাৰেন্স’ (কাম-কাজৰ চৰ্তসমূহ)ক অনুমোদন দিয়া হৈছে। এই সিদ্ধান্ত দেশৰ প্ৰায় ৫০ লাখ কেন্দ্ৰীয় কৰ্মচাৰী আৰু ৬৯ লাখ পেঞ্চনভোগীৰ জীৱনৰ সৈতে পোনপটীয়াভাৱে জড়িত। চৰকাৰে জানুৱাৰী মাহতে আয়োগৰ গঠনক নীতিগত অনুমোদন দিছিল, কিন্তু এতিয়া ইয়াৰ আনুষ্ঠানিকভাৱে কাম আৰম্ভ কৰাৰ পথ সম্পূৰ্ণৰূপে মুকলি হৈছে। এই আয়োগৰ পৰামৰ্শসমূহ ১ জানুৱাৰী ২০২৬ তাৰিখৰ পৰা কাৰ্যকৰী হ’ব।
কোনে ল’ব নতুন দৰমহাৰ সিদ্ধান্ত?
চৰকাৰে এই গুৰুত্বপূৰ্ণ আয়োগৰ নেতৃত্ব উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ পূৰ্ব বিচাৰপতি ৰঞ্জনা প্ৰকাশ দেশাইক অৰ্পণ কৰিছে, যিগৰাকী ইয়াৰ অধ্যক্ষ হ’ব। তেওঁৰ সৈতে আই.আই.এম. বাংগালোৰৰ অধ্যাপক পুলক ঘোষ (আংশিক কালীন সদস্য) আৰু বৰ্তমানৰ পেট্ৰ’লিয়াম সচিব পংকজ জৈন (সদস্য-সচিব) দলৰ অংশ হ’ব। সূচনা আৰু প্ৰচাৰ মন্ত্ৰী অশ্বিনী বৈষ্ণৱে মন্ত্ৰীসভাৰ বৈঠকৰ পিছত এই তথ্য প্ৰকাশ কৰিছে।
এই আয়োগ এটা অস্থায়ী সংস্থা হ’ব আৰু ইয়াক নিজৰ গঠনৰ তাৰিখৰ পৰা ১৮ মাহৰ সময় দিয়া হৈছে। অৰ্থাৎ, পৰৱৰ্তী ডেৰ বছৰৰ ভিতৰত আয়োগে চৰকাৰক নিজৰ পৰামৰ্শসমূহ দাখিল কৰিব। ইয়াৰ অৰ্থ এই যে, ২০২৬ চনৰ আৰম্ভণিৰ আগতেই এই ছবি স্পষ্ট হৈ উঠিব যে, কৰ্মচাৰীসকলৰ পকেটত কিমান অতিৰিক্ত ধন আহিব আৰু দৰমহাৰ নতুন গাঁথনি কেনেকুৱা হ’ব।
আয়োগৰ গঠনৰ খবৰ পোৱাৰ লগে লগে কৰ্মচাৰীসকলৰ মাজত সৰ্বাধিক চৰ্চা ‘ফিটমেণ্ট ফেক্টৰ’ক লৈ আৰম্ভ হৈছে। এইটোৱেই সেই গুৰুত্বপূৰ্ণ সংখ্যা, যিটোৱে নিৰ্ধাৰণ কৰিব যে, আপোনাৰ নতুন মৌলিক দৰমহা কিমান হ’ব। সৰল ভাষাত বুজিলে, ফিটমেণ্ট ফেক্টৰ সেই সংখ্যা যাৰ দ্বাৰা আপোনাৰ বৰ্তমানৰ মৌলিক দৰমহা (মূল বেতন)ক গুণ কৰা হয় আৰু তাৰ পিছত নতুন মৌলিক দৰমহা নিৰ্ধাৰণ কৰা হয়। উদাহৰণস্বৰূপে, সপ্তম বেতন আয়োগত এইটো ২.৫৭ নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছিল। এই ফেক্টৰৰ বাবেই সেই সময়ত নূন্যতম মূল বেতন ৭,০০০ টকাৰ পৰা পোনপটীয়াকৈ বৃদ্ধি পাই ১৮,০০০ টকা প্ৰতি মাহ হৈছিল। এইটো এটা ডাঙৰ পদক্ষেপ আছিল।
যদিও, সপ্তম বেতন আয়োগ কাৰ্যকৰী হোৱাৰ সময়ত আন এটা ডাঙৰ পৰিৱৰ্তন হৈছিল। DAক শূন্য কৰি দিয়া হৈছিল, কাৰণ ইণ্ডেক্সক নতুনকৈ আৰম্ভ কৰা হৈছিল। এই কাৰণে প্ৰকৃত বৃদ্ধি (Basic pay) কেৱল ১৪.৩% হৈছিল, কিন্তু যেতিয়া অন্যান্য ভাত্তাসমূহ যোগ কৰা হৈছিল, তেতিয়া প্ৰথম বছৰত দৰমহাত মুঠ ২৩% বৃদ্ধি দেখা গৈছিল।
ষষ্ঠ বেতন আয়োগৰ ইতিহাস পুনৰাবৃত্তি হ’বনে?
কৰ্মচাৰীসকলৰ আশা এইবাৰ অধিক কাৰণ তেওঁলোকে ষষ্ঠ বেতন আয়োগ (যিটো ২০০৬ চনত আহিছিল)ৰ যুগো দেখিছে। সেই আয়োগে দৰমহা আৰু ভাত্তাত প্ৰায় ৫৪%ৰ ঐতিহাসিক বৃদ্ধিৰ পৰামৰ্শ দিছিল, যিটোক কৰ্মচাৰীসকলৰ বাবে এতিয়ালৈকে সৰ্ববৃহৎ উপহাৰ বুলি গণ্য কৰা হয়।
সপ্তম বেতন আয়োগত ২.৫৭ৰ ফিটমেণ্ট ফেক্টৰ লাভ কৰাৰ পিছতো, বহুতো কৰ্মচাৰী সংঘই ইয়াক অপৰ্যাপ্ত বুলি কৈছিল আৰু তেওঁলোকে ইয়াতকৈ বহুত অধিক দাবী কৰিছিল। ষষ্ঠ বেতন আয়োগৰ বিপুল বৃদ্ধিৰ পিছত, সপ্তম আয়োগৰ ১৪.৩% (মূল বৃদ্ধি) বহুতৰে বাবে কম যেন লাগিছিল। সেয়েহে অষ্টম বেতন আয়োগৰ ওপৰত অধিক চাপ আছে যে তেওঁলোকে কৰ্মচাৰীসকলৰ আশা আৰু বৃদ্ধি পোৱা সামগ্ৰীৰ দাম বৃদ্ধিৰ মাজত সন্তুলন বজাই ৰাখক।
ফিটমেণ্ট ফেক্টৰ কিমান হ’ব পাৰে?
বজাৰত আৰু বিশেষজ্ঞসকলৰ মাজত এইবাৰ ফিটমেণ্ট ফেক্টৰ কিমান হ’ব পাৰে তাৰ বিষয়ে তীব্ৰ বিতৰ্ক চলি আছে। প্ৰতিবেদন অনুসৰি, এইবাৰ ফিটমেণ্ট ফেক্টৰ ২.৮৬লৈ যাব পাৰে। যদি এই অনুমান সঠিক বুলি প্ৰমাণিত হয়, তেন্তে এইটো কৰ্মচাৰীসকলৰ বাবে এটা অতি ডাঙৰ সুখবৰ হ’ব। ২.৮৬ৰ ফেক্টৰৰ অৰ্থ এই যে, নূন্যতম মূল বেতন ৫১,০০০ টকাৰ সংখ্যাক অতিক্ৰম কৰিব পাৰে। যদি এনে হয়, তেন্তে কৰ্মচাৰীসকলৰ দৰমহাত ৪০,০০০ টকাৰ পৰা ৪৫,০০০ টকালৈ পোনপটীয়া বৃদ্ধি সম্ভৱ।
