বৰ্তমান এছিয়াৰ কিছু অংশত এটা উদ্বেগজনক প্ৰৱণতা দেখা দিছে, য’ত চীনা পুৰুষৰ পাকিস্তান, বাংলাদেশ আদি দেশৰ মহিলাৰ সৈতে বিবাহৰ ঘটনা বৃদ্ধি পাইছে। প্ৰথম দৃষ্টিত এই বিবাহসমূহ সাংস্কৃতিক সংমিশ্ৰণৰ দৰে দেখা গ’লেও, প্ৰমাণে ইংগিত দিয়ে যে এই ঘটনাসমূহ বহুতো অপৰাধমূলক কাৰ্যকলাপৰ সৈতে জড়িত।
কিয় এই ঘটনা ঘটিছে?
চীনত বিবাহযোগ্য বয়সৰ মহিলাৰ এক গুৰুতৰ সংকট দেখা দিছে, যাৰ মূল কাৰণ হৈছে দেশখনৰ ১৯৭৯ৰ পৰা ২০১৫ চনলৈকে কাৰ্যকৰী হৈ থকা ‘এক সন্তান নীতি’। এই নীতিৰ ফলত পুত্ৰ সন্তানৰ প্ৰতি পক্ষপাতমূলক মনোভাৱৰ সৃষ্টি হৈছিল, যাৰ ফলত জনসংখ্যাৰ এক লিংগভিত্তিক ভাৰসাম্যহীনতাৰ সৃষ্টি হৈছে। ফলত, বৰ্তমান চীনত প্ৰায় ৩৫ নিযুত পুৰুষৰ স্থানীয় সংগী বিচাৰি পোৱাৰ সম্ভাৱনা নাই, আৰু এই সংখ্যা ভৱিষ্যতে আৰু বৃদ্ধি পোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে।
সংগী বিচাৰি হতাশ হৈ পৰা চীনা পুৰুষসকলে বিদেশী মহিলাৰ সৈতে বিবাহৰ বাবে ৱেবছাইট আৰু মধ্যস্থতাকাৰী সেৱাৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰিছে, বিশেষকৈ দৰিদ্ৰ দেশৰ মহিলাসকলৰ প্ৰতি তেওঁলোকৰ মনোযোগ কেন্দ্ৰীভূত হৈছে। কিছুমান পুৰুষে এই বিবাহৰ ব্যৱস্থাৰ বাবে মোটা অংকৰ ধন পৰিশোধ কৰে। জিয়ামেন বিশ্ববিদ্যালয়ৰ অধ্যাপক ডিং চাংফাৰ মতে, “গ্ৰাম্য চীনত প্ৰায় ৩৪.৯ নিযুত ‘অবিবাহিত পুৰুষ’ আছে, যিসকলে ঘৰ, গাড়ী আৰু কইনাৰ মূল্য হিচাপে ৫০০,০০০ৰ পৰা ৬০০,০০০ য়ুৱানৰ আৰ্থিক চাপৰ সন্মুখীন হয়। বিগত বছৰ চীনৰ গ্ৰামাঞ্চলত প্ৰতিজন ব্যক্তিৰ গড় ডিচপ’জেবল আয় আছিল মাত্ৰ ২০,০০০ য়ুৱানৰ অলপ বেছি।”
নিম্ন আয়ৰ সম্প্ৰদায়ৰ মহিলাসকলক প্ৰায়ে প্ৰকৃত বিবাহ আৰু উন্নত জীৱনৰ প্ৰতিশ্ৰুতিৰে প্ৰলোভিত কৰা হয়। কিন্তু চীনত উপস্থিত হোৱাৰ পিছত তেওঁলোকৰ বহুতেই অপৰাধী গোটৰ হাতত আৱদ্ধ হৈ পৰে। বাংলাদেশত থকা চীনা দূতাবাসে নাগৰিকসকলক অবৈধ মধ্যস্থতাকাৰী সংস্থাৰ ব্যৱহাৰৰ পৰা বিৰত থাকিবলৈ আৰু “বিদেশী পত্নী কিনা”ৰ বিৰুদ্ধে সতৰ্ক কৰিছে। প্রতাৰণামূলক আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মধ্যস্থতাৰ বিৰুদ্ধে আইন থকা সত্ত্বেও, ভূমিগত দালালসকলে তেওঁলোকৰ কাৰ্যকলাপ অব্যাহত ৰাখিছে।
পাকিস্তানতো একেধৰণৰ সমস্যাৰ খবৰ পোৱা গৈছে, য’ত অবৈধ বিবাহ কেন্দ্ৰই খ্ৰীষ্টান পৰিয়ালক প্ৰতাৰণা কৰিছে। চীনা পুৰুষসকলক ধনী আৰু ধৰ্মান্তৰিত বুলি উপস্থাপন কৰা হয়, কিন্তু চীনত উপস্থিত হোৱাৰ পিছত বহু মহিলাক পতিতাবৃত্তি বা অবৈধ অংগ ব্যৱসায়ৰ বাবে বাধ্য কৰা হয়। অবৈধ দালালসকলে চীনা পুৰুষসকলক উপযুক্ত জীৱনসংগী হিচাপে উপস্থাপন কৰিবলৈ জাল নথিপত্ৰ প্ৰস্তুত কৰে।
চৰকাৰী প্ৰতিক্ৰিয়া সাৱধানী আৰু মন্থৰ হৈছে। ইছলামাবাদত থকা চীনা দূতাবাসে ২০১৯ চনৰ ১২ মে’ত এক বিবৃতিত কৈছিল যে পাকিস্তানী মহিলাৰ সৈতে জড়িত জোৰ-জবৰদস্তিৰ পতিতাবৃত্তি বা অংগ ব্যৱসায়ৰ কোনো প্ৰমাণ নাই, কিন্তু অবৈধ মধ্যস্থতাকাৰী কাৰ্যকলাপৰ কথা স্বীকাৰ কৰিছে। এই পৰিপ্ৰেক্ষিতত চীন আৰু পাকিস্তানৰ মাজত ৪৬ বিলিয়ন ডলাৰৰ চীন-পাকিস্তান অৰ্থনৈতিক কৰিড’ৰ (CPEC) প্ৰকল্পই হাজাৰ হাজাৰ চীনা শ্ৰমিকক পাকিস্তানলৈ আকৰ্ষণ কৰিছে, যিয়ে সম্ভৱতঃ অবৈধ মধ্যস্থতাকাৰী কাৰ্যকলাপক সহজ কৰিছে।
প্ৰত্যাহ্বানসমূহ কি কি?
আইনী শূন্যতা আৰু মন্থৰ আইনী প্ৰক্ৰিয়াই মানৱ সৰবৰাহৰ বিৰুদ্ধে যুঁজ দিয়াত বাধাৰ সৃষ্টি কৰিছে। চীনা নাগৰিকে পাকিস্তানত সহজে ভিছা-অন-এৰাইভেল লাভ কৰিব পাৰে, কিন্তু পাকিস্তানীসকলে চীনত প্ৰৱেশৰ বাবে কঠোৰ ভিছা প্ৰক্ৰিয়াৰ সন্মুখীন হয়, যাৰ ফলত সৰবৰাহকাৰীসকলৰ বাবে কাম কৰাটো সহজ হৈ পৰে।
ভুক্তভোগীসকল ভাষা, সংস্কৃতি আৰু আইনী সুৰক্ষাৰ অভাৱৰ বাবে বিচ্ছিন্ন হৈ পৰে। চীনত কিছুমানে এই সমস্যাৰ সমাধানৰ বাবে আইনী বিবাহৰ বয়স হ্ৰাস কৰাৰ পৰামৰ্শ দিছে। চীনৰ পিপলছ পলিটিকেল কনচালটেটিভ কনফাৰেন্সৰ সদস্য চেন ছংছিৰ মতে, পুৰুষৰ বাবে ২২ আৰু মহিলাৰ বাবে ২০ বছৰৰ আইনী বিবাহৰ বয়স ১৮ বছৰলৈ হ্ৰাস কৰাৰ প্ৰস্তাৱ দিয়া হৈছে।
এই সমস্যাৰ সমাধানৰ বাবে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সহযোগিতা, কঠোৰ আইন প্ৰয়োগ আৰু সচেতনতা বৃদ্ধিৰ প্ৰয়োজন। যদিহে এই প্ৰত্যাহ্বানসমূহৰ সমাধান নকৰা হয়, তেন্তে মানৱ সৰবৰাহৰ এই নতুন ৰূপে অধিক মহিলাৰ জীৱন ধ্বংস কৰিব পাৰে।
