ৰাষ্ট্ৰীয় সংবাদ প্ৰতিষ্ঠান NEWS18ত প্ৰকাশ পোৱা অনুসৰি, ৰাষ্ট্ৰীয় নিৰাপত্তা উপদেষ্টা অজিত ডোভালে পেহেলগামৰ সন্ত্ৰাসবাদী আক্ৰমণৰ প্ৰতিক্ৰিয়াত পাকিস্তানৰ সন্ত্ৰাসবাদীৰ অৱকাঠামো ধ্বংস কৰাৰ লক্ষ্যৰে অপাৰেশ্যন সিন্দূৰৰ মূল হোতা হিচাপে কাম কৰিছিল। উচ্চপদস্থ চৰকাৰী সূত্ৰৰ মতে, ডোভালে কেৱল কৌশলগত কাঠামোৰ তদাৰক কৰাই নহয়, গোপনীয়তা, আকস্মিকতা আৰু উত্তেজনা নিয়ন্ত্ৰণক কেন্দ্ৰ কৰি অভিযানৰ কাৰ্যকৰণ নিশ্চিত কৰিছিল।
সূত্ৰই জনায় যে অভিযান আৰম্ভৰ দুঘণ্টা পূৰ্বলৈকে চূড়ান্ত লক্ষ্যৰ তালিকা কেৱল ডোভালৰ ওচৰতহে আছিল। পূৰ্বে একাধিক লক্ষ্যৰ তালিকা প্ৰস্তুত কৰি বাহিনীৰ সৈতে ভাগ-বতৰা কৰা হৈছিল, কিন্তু শেষ মুহূৰ্তত গোপনীয়তা আৰু সৰ্বাধিক কৌশলগত সুবিধাৰ বাবে পৰিৱৰ্তন কৰা হৈছিল। সন্ত্ৰাসবাদী লজিষ্টিক ধ্বংসৰ লগতে উত্তেজনা নিয়ন্ত্ৰণৰ নীতি মানি চলা হৈছিল।
দ্বি-পৰ্যায়ৰ নীতি
অপাৰেশ্যন সিন্দূৰ দুটা পৰ্যায়ৰ নীতিৰ ওপৰত গঢ় লৈ উঠিছিল। প্ৰথম পৰ্যায়ত পাকিস্তান-অধিকৃত কাশ্মীৰ আৰু পাকিস্তানৰ পঞ্জাৱৰ লস্কৰ-ই-তৈবা (এল ই টি) আৰু জৈশ-ই-মহম্মদৰ (জে ই এম) দৰে গোটৰ সন্ত্ৰাসবাদী শিবিৰ, নিৰাপদ আশ্ৰয়স্থল আৰু লজিষ্টিক হাবৰ ওপৰত আঘাত হানা হৈছিল। এই পৰ্যায়ৰ লক্ষ্য আছিল ভাৰতৰ মাটিত আক্ৰমণৰ বাবে দায়ী গোটৰ কাৰ্যকৰী মেৰুদণ্ড দুৰ্বল কৰা।
দ্বিতীয় পৰ্যায়ত পাকিস্তানৰ সেনাৰ ড্ৰোন ঘাটি আৰু সন্মুখৰ সামৰিক শিবিৰৰ দৰে স্থাপনাক লক্ষ্য কৰাৰ পৰিকল্পনা আছিল, যদিহে পাকিস্তানৰ সেনাই প্ৰত্যক্ষভাৱে প্ৰতিক্ৰিয়া বা ওলোটা আক্ৰমণত সন্ত্ৰাসবাদীক সহায় কৰে। এই গঠনে ভাৰতৰ দীৰ্ঘদিনৰ পৰা বিকশিত প্ৰতিৰক্ষা-আক্ৰমণাত্মক নীতিৰ বৈধতা প্ৰমাণ কৰিছিল: সমানুপাতিক কিন্তু নিৰ্ণায়ক প্ৰতিক্ৰিয়া।
বাহাৱালপুৰ আৰু মুৰিদকেৰ দৰে সন্ত্ৰাসবাদী নেতৃত্বৰ সৈতে ঐতিহাসিকভাৱে জড়িত কেন্দ্ৰসমূহ লক্ষ্য তালিকাত আছিল। বিষয়াসকলে কয়, এই আক্ৰমণে সন্ত্ৰাসৰ মাষ্টাৰমাইণ্ড আৰু পাকিস্তানৰ সেনাক স্পষ্ট বাৰ্তা দিছিল যে কোনো লক্ষ্য ভাৰতৰ সীমাৰ বাহিৰত নহয়।
চোৰাংচোৱা-চালিত কাৰ্যকৰণ
অপাৰেশ্যন সিন্দূৰে ভাৰতৰ উন্নত চোৰাংচোৱা আৰু নিৰীক্ষণ ক্ষমতা প্ৰকাশ কৰিছে। সামৰিক চোৰাংচোৱা (এম আই) আৰু অন্যান্য গ্ৰাউণ্ড-লেভেল সম্পদৰ পৰা তাৎক্ষণিক তথ্যৰ জৰিয়তে পিঅ’কে আৰু পঞ্জাৱৰ সক্ৰিয় কেন্দ্ৰ চিনাক্ত কৰা হৈছিল। সম্ভাৱ্য লক্ষ্যৰ এক বিশাল তথ্য ভাণ্ডাৰৰ পৰা কৌশলগত প্ৰভাৱৰ ওপৰত গুৰুত্ব দি চূড়ান্ত লক্ষ্য নিৰ্বাচন কৰা হৈছিল, যাতে অপ্ৰয়োজনীয় উত্তেজনা এৰাই চলা যায়।
প্ৰযুক্তিগত নিশ্চিতকৰণৰ বাবে ইছৰ’ৰ উপগ্ৰহৰ তথ্য ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল, যিয়ে নিখুঁত আক্ৰমণ আৰু নাগৰিক হতাহতৰ সংখ্যা নূন্যতম ৰখাত সহায় কৰিছিল।
চীন জড়িত হোৱাৰ কথা ধৰা পৰিল –
চৰকাৰী সূত্ৰৰ মতে, অপাৰেশ্যন সিন্দূৰৰ সময়ত পাকিস্তানৰ ৰাডাৰ আৰু প্ৰযুক্তিগত ব্যৱস্থাত চীনৰ উপস্থিতি ধৰা পৰিছিল। প্ৰথম দিনত চীনৰ সক্ৰিয় সমৰ্থন স্পষ্ট আছিল। প্ৰতিৰক্ষা মন্ত্ৰণালয়ৰ সমৰ্থিত চেন্টাৰ ফৰ জইণ্ট ৱাৰফেয়াৰ ষ্টাডিজৰ মহাপৰিচালক অশোক কুমাৰে এক সাক্ষাৎকাৰত কয় যে পেহেলগাম হত্যাকাণ্ডৰ পিছৰ দুই সপ্তাহত চীনে পাকিস্তানৰ ৰাডাৰ, বিমান প্ৰতিৰক্ষা ব্যৱস্থা পুনৰ্গঠন আৰু ভাৰতৰ ওপৰত উপগ্ৰহ নিৰীক্ষণ সামঞ্জস্য কৰাত সহায় কৰিছিল।
কৌশলগত বাৰ্তা
ডোভালৰ উদ্দেশ্য আছিল পেহেলগাম আক্ৰমণৰ উত্তৰ দিয়াৰ লগতে কৌশলগত সমীকৰণ সলনি কৰা, নিখুঁত সন্ত্ৰাসবিৰোধী আক্ৰমণৰ পৰা সামৰিক অৱকাঠামোৰ বিৰুদ্ধে সম্ভাৱ্য উত্তেজনালৈকে ভাৰতৰ কাৰ্যকৰী সামৰ্থ্য প্ৰদৰ্শন কৰা। এই বাৰ্তাই পাকিস্তানৰ “অ-ৰাষ্ট্ৰীয় কাৰক”ৰ যুক্তিক বিচ্ছিন্ন কৰি ভাৰতৰ পৰম্পৰাগত প্ৰতিৰোধী অৱস্থানৰ বিশ্বাসযোগ্যতা শক্তিশালী কৰিছিল।
উচ্চপদস্থ সূত্ৰৰ মতে, ডোভালে পৰিস্থিতিৰ প্ৰয়োজন হ’লে “একেলগে সকলো নিষ্পত্তি”ৰ বাবে উচ্চ-মূল্যৰ লক্ষ্যৰ বিস্তৃত তালিকাৰ পোষকতা কৰিছিল।
অপাৰেশ্যন সিন্দূৰে পাকিস্তান আৰু পিঅ’কেৰ ৯টা সন্ত্ৰাসবাদী আশ্ৰয়স্থলক লক্ষ্য কৰিছিল। ইয়াৰ পিছত পাকিস্তানে নিয়ন্ত্ৰণ ৰেখাৰ ওপৰত গোলাবৰ্ষণ আৰু সীমান্তত ড্ৰোন আক্ৰমণৰ চেষ্টা কৰে। ভাৰতে ১১টা বিমান ঘাটিত ব্যাপক আক্ৰমণৰ জৰিয়তে ৰাডাৰ, যোগাযোগ কেন্দ্ৰ আৰু বিমানক্ষেত্ৰ ধ্বংস কৰি প্ৰত্যুত্তৰ দিয়ে। ১০ মে’ত দুয়োখন দেশে শত্ৰুতা বন্ধৰ সিদ্ধান্ত লৈ উত্তেজনা হ্ৰাস পায়।
ডোভালৰ নিৰ্দেশমূলক নেতৃত্ব, তাৎক্ষণিক চোৰাংচোৱা আৰু নিখুঁত প্ৰযুক্তিৰ দ্বাৰা পৰিচালিত অপাৰেশ্যন সিন্দূৰ ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰীয় সুৰক্ষা প্ৰতিক্ৰিয়াৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ বিবৰ্তনৰ চিন—নিয়ন্ত্ৰিত, বিভাগীকৃত আৰু উদ্দেশ্যত অটল অপাৰেশ্যন সিন্দূৰ।
