বুধবাৰে ভাৰতে পাকিস্তানত সন্ত্ৰাসবাদীৰ গোপন আশ্ৰয়ৰ বিৰুদ্ধে ‘অপাৰেচন সিন্দূৰ’ নামৰ আকাশী আক্ৰমণ আৰম্ভ কৰে। পেহেলগামত হোৱা সন্ত্ৰাসবাদী আক্ৰমণত ২৬জন পৰ্যটকৰ নৃশংস হত্যাৰ প্ৰতিশোধ হিচাপে এই দৃঢ় প্ৰতিক্ৰিয়া আছিল।
অপাৰেচন সিন্দূৰৰ বিশ্বজনীন প্ৰতিক্ৰিয়াৰ মাজত ইজৰাইলৰ ভাৰতস্থিত ৰাষ্ট্ৰদূত ৰেউৱেন আজাৰৰ কণ্ঠ স্পষ্টভাৱে শুনা গ’ল। তেওঁ এক্সত পোষ্ট কৰি ক’লে, “ইজৰাইলে ভাৰতৰ আত্মৰক্ষাৰ অধিকাৰক সমৰ্থন কৰে। সন্ত্ৰাসবাদীসকলে জানি থোৱা উচিত, নিৰীহৰ বিৰুদ্ধে তেওঁলোকৰ জঘন্য অপৰাধৰ পৰা লুকাবলৈ কোনো ঠাই নাই।” এই কথাৰ আঁৰত আছে ৫০ বছৰৰ পুৰণি বন্ধুত্বৰ প্ৰসংগ, যিটো গঢ়ি উঠিছিল ১৯৭১ চনত।
১৯৭১ত ইজৰাইলৰ সহায়:
১৯৭১ চনৰ জুলাই মাহ। পূৰ্ব পাকিস্তানৰ (বৰ্তমানৰ বাংলাদেশ) আকাশ নৰহত্যাৰ ধোঁৱাই আচ্ছন্ন কৰিছিল। পাকিস্তানী সেনাই জেনেৰেল ইয়াহিয়া খানৰ নিৰ্দেশত বাংলাভাষী মুছলমানৰ বিৰুদ্ধে ভয়ংকৰ অভিযান চলাইছিল। লাখ লাখ শৰণাৰ্থী ভাৰতত প্ৰৱেশ কৰিছিল। সেইসময়ৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী ইন্দিৰা গান্ধীয়ে এক দ্বিধাৰ মুখামুখি হৈছিল। আন্তৰ্জাতিক সমৰ্থন নাছিল—আমেৰিকাৰ ৰাষ্ট্ৰপতি নিক্সনে পাকিস্তানক সমৰ্থন কৰিছিল, আৰু ভাৰত অকলশৰীয়া হৈ পৰিছিল। সেই সংকটৰ মুহূৰ্তত ইজৰাইলে সহায়ৰ হাত আগবঢ়াইছিল।
আনুষ্ঠানিক কূটনৈতিক সম্পৰ্ক নথকাৰ স্বত্ত্বেও, ইজৰাইলৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী গোল্ডা মেয়াৰে গোপনে অস্ত্ৰ আৰু গোলাবাৰুদৰ যোগানৰ অনুমোদন জনায়, যিবোৰ মূলতঃ ইৰানৰ বাবে আছিল। মৰ্টাৰ, অস্ত্ৰ আৰু ইজৰাইলী প্ৰশিক্ষকসকল অতি গোপনীয়তাৰে পঠিওৱা হয়। ইজৰাইলৰ প্ৰতিৰক্ষা উৎপাদনৰ মূল ব্যক্তি শ্লোমো জাব্লুডৱিচে এই অভিযানৰ সুবিধা কৰি দিছিল।
ইজৰাইলক ভাৰতে স্বীকৃতি দিয়াটো এক ঐতিহাসিক সত্য। ভাৰতে ১৯৫০ চনত ইজৰাইলক আনুষ্ঠানিকভাৱে স্বীকৃতি দিয়ে আৰু ১৯৯২ চনত সম্পূৰ্ণ কূটনৈতিক সম্পৰ্ক স্থাপন কৰে। ১৯৯০ চনৰ পৰা ভাৰত আৰু ইজৰাইলৰ মাজত এক ব্যাপক অৰ্থনৈতিক, সামৰিক আৰু ৰাজনৈতিক সম্পৰ্ক আছে। ১৯৪৭ চনত ভাৰতে ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ পেলেষ্টাইন বিভাজন পৰিকল্পনাৰ বিৰুদ্ধে ভোটদান কৰে। ১৯৫০ চনত ইজৰাইলে সাৰ্বভৌমত্বৰ স্বীকৃতি লাভ কৰে।
ইন্দিৰা গান্ধীৰ সহযোগী পি এন হাক্সাৰৰ লিপিবদ্ধ তথ্য নেহৰু স্মৃতি সংগ্ৰহালয়ত সংৰক্ষিত আছে। তেওঁ ইয়াক “আশ্চৰ্যজনক সফলতা” বুলি অভিহিত কৰিছিল, কিন্তু ইয়াৰ কৌশলগত আৰু প্ৰতীকী প্ৰভাৱ অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ আছিল। এই সহায়ে ভাৰতীয় সেনা আৰু মুক্তি বাহিনীক নিপীড়নৰ বিৰুদ্ধে যুঁজ দিয়াত সহায় কৰিছিল। ১৯৭১ চনৰ ১৬ ডিচেম্বৰত পাকিস্তানে আত্মসমৰ্পণ কৰে, আৰু বাংলাদেশৰ জন্ম হয়।
তেতিয়া ভাৰতৰ বিদেশ নীতি জটিল আছিল। ফিলিস্তিনৰ প্ৰতি সমৰ্থন, দেশীয় মুছলমানৰ ভাৱনা আৰু আৰবৰ তেলৰ ওপৰত নিৰ্ভৰতাই ইজৰাইলৰ সৈতে সম্পৰ্কক কূটনৈতিকভাৱে গুৰুত্বপূৰ্ণ কৰি তুলিছিল। তথাপি, গোল্ডা মেয়াৰৰ সাহসী সিদ্ধান্ত ভৱিষ্যদ্বাণীমূলক প্ৰমাণিত হয়। নিঃশব্দে গঢ়ি উঠা বিশ্বাস সময়ৰ সৈতে শক্তিশালী হৈছে।
পৰৱৰ্তী দশকসমূহত এই গোপন অংশীদাৰিত্ব বিকশিত হয়। ১৯৯২ চনত সম্পৰ্ক আনুষ্ঠানিক হয়। ১৯৯৯ৰ কাৰ্গিল যুদ্ধত ইজৰাইলে গুৰুত্বপূৰ্ণ সহায় আগবঢ়ায়। ২০১৭ত প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদী ইজৰাইল ভ্ৰমণ কৰা প্ৰথমজন ভাৰতীয় নেতা, যিয়ে চোৰাংচোৱা, প্ৰতিৰক্ষা আৰু সন্ত্ৰাসবাদী বিৰোধী সহযোগিতাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি সম্পৰ্ক সুদৃঢ় কৰে।
ইজৰাইলৰ ৰাজহুৱা সমৰ্থন এতিয়া কূটনৈতিক বিচ্যুতি নহয়। ই গোল্ডা মেয়াৰৰ সাহসী সিদ্ধান্তৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা ঐতিহাসিক ধাৰাবাহিকতা। ১৯৭১ৰ গোপন পথৰ পৰা ২০২৫ৰ মুকলি আকাশলৈ, ভাৰত আৰু ইজৰাইলে একেলগে দীৰ্ঘ পথ অতিক্ৰম কৰিছে।
