আমেৰিকাৰ বজাৰত আইফোন বিক্ৰীৰ ক্ষেত্ৰত ভাৰতে চীনকো অতিক্ৰম কৰিছে। ভাৰতত নিৰ্মিত আইফোনে আমেৰিকাৰ বজাৰত প্ৰভুত্ব বিস্তাৰ কৰিছে। ভাৰতৰ জৰিয়তে এপলৰ প্ৰচুৰ আয় হৈছে, আৰু সেয়েহে তেওঁলোকে এই দেশত উৎপাদন বৃদ্ধিৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিবলৈ পৰিকল্পনা কৰিছে। এপলৰ মুখ্য কাৰ্যবাহী বিষয়া (চিইঅ’) টিম কুকে এই কথা প্ৰকাশ কৰিছে। এই বিষয়ত আমেৰিকাৰ ৰাষ্ট্ৰপতি ড’নাল্ড ট্ৰাম্পৰ সৈতে তেওঁৰ মতানৈক্য হৈছিল। কিন্তু ট্ৰাম্পৰ আপত্তি উপেক্ষা কৰি এপলে ভাৰতত ব্যৱসায় সম্প্ৰসাৰণৰ পৰিকল্পনা কৰিছে।
সম্প্ৰতি এপলৰ চিইঅ’ই জনাইছে যে, কেইমাহমানৰ ভিতৰত আমেৰিকাত বিক্ৰী হোৱা আইফোনৰ অধিকাংশই ভাৰতত নিৰ্মিত (মেড ইন ইণ্ডিয়া)। সামগ্ৰিকভাৱে চীনত আইফোনৰ উৎপাদন ভাৰতৰ তুলনাত বেছি হৈছে। কিন্তু আমেৰিকাৰ বজাৰত বিক্ৰীৰ ক্ষেত্ৰত ভাৰতে চীনকো চেৰ পেলাইছে। বৰ্তমান আমেৰিকাত বিক্ৰীৰ তালিকাত চীন দ্বিতীয় স্থানত আছে। আমেৰিকাৰ বাহিৰৰ বজাৰত আইফোনৰ বিক্ৰীত চীনত নিৰ্মিত (মেড ইন চায়না) পণ্যৰ আধিপত্য অৱশ্যে বৰ্তি আছে।
আমেৰিকাৰ বজাৰত কেৱল আইফোন নহয়, মেকবুক, আইপেড, হাতঘড়ীৰ দৰে বিভিন্ন পণ্য বিক্ৰী কৰে এপলে। কুকে জনাইছে যে, এই পণ্যসমূহৰ বেছিভাগই ভিয়েটনামত নিৰ্মিত হয়। তেওঁৰ মতে, “আমেৰিকাত বিক্ৰী হোৱা আইফোনৰ উৎপাদনকাৰী দেশৰ তালিকাত ভাৰত প্ৰথম স্থানত আছে। অন্য দেশত বিক্ৰী হোৱা পণ্যৰ বেছিভাগ চীনত উৎপাদিত হৈছে।”
টিম কুকৰ সৈতে ভাৰতত আইফোন উৎপাদনৰ বিষয়ে ট্ৰাম্পৰ মতানৈক্যৰ কথা সকলোৰে জ্ঞাত। মে’ মাহত ট্ৰাম্পে কৈছিল, “টিম কুকৰ সৈতে মোৰ কিছু সমস্যা হৈছে। মই তেওঁক কৈছিলো, তুমি ভাৰতত বহুত কিবাকিবি উৎপাদন কৰিছা। মই নিবিচাৰো যে, তুমি ভাৰতত উৎপাদন কৰা।” ইয়াৰ উপৰিও, ভাৰতৰ লগতে অন্য দেশত পণ্য উৎপাদন কৰিলে এপলক অতিৰিক্ত ২৫ শতাংশ শুল্ক পৰিশোধ কৰিব লাগিব বুলি ট্ৰাম্পে হুংকাৰ দিছিল। কিন্তু ট্ৰাম্পৰ আপত্তিৰ পিছতো এপল পিছুওৱা নাই আৰু ভাৰতৰ প্ৰতি তেওঁলোকৰ অৱস্থান সলনি কৰা নাই। ভাৰতৰ পৰা আয়ৰ বিষয়ে তেওঁলোক আশাবাদী। কুকে জনাইছে যে, ভাৰতৰ পৰা পোৱা লাভৰ পৰিমাণ ক্ৰমাৎ বৃদ্ধি পাইছে। বিগত কেইমাহমানত বিশ্বজুৰি এপলৰ আয় ১০ শতাংশ বৃদ্ধি পাইছে, যাৰ এটা বৃহৎ অংশ ভাৰতৰ পৰা আহিছে। ভাৰতত আৰু কিছু ষ্ট’ৰ খুলি খুচুৰা বজাৰত উপস্থিতি আৰু শক্তিশালী কৰাৰ পৰিকল্পনা কৰিছে কুকে।
সম্প্ৰতি ট্ৰাম্পে ভাৰতৰ পণ্যৰ ওপৰত ২৫ শতাংশ শুল্ক আৰোপ কৰিছে। কিন্তু এই শুল্কৰ প্ৰভাৱ ভাৰতৰ আইফোন ৰপ্তানিৰ ওপৰত পৰিব নোৱাৰে। কাৰণ, ট্ৰাম্পে পাৰস্পৰিক শুল্কৰ তালিকাৰ পৰা স্মাৰ্টফোন, কম্পিউটাৰ, আৰু অন্যান্য বৈদ্যুতিন পণ্য বাদ দিছিল। এই ধৰণৰ বৈদ্যুতিন পণ্য আমেৰিকাৰ বজাৰত উৎপাদিত নহয়, আৰু বাহিৰৰ পৰা এই পণ্য ক্ৰয় কৰিবলগীয়া হয়।
