ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংকে ২০২৫ চনৰ ১ মে’ৰ পৰা এটিএমৰ জৰিয়তে নগদ ধন উলিওৱাৰ মাচুল বৃদ্ধিৰ সিদ্ধান্ত ঘোষণা কৰিছে। বিনামূলীয়া মাহেকীয়া সীমা অতিক্ৰম কৰাৰ পিছত গ্ৰাহকে প্ৰতিটো লেনদেনৰ বাবে ২৩ টকা পৰিশোধ কৰিব লাগিব, যিটো পূৰ্বৰ ২১ টকাৰ পৰা ২ টকা অধিক। এই নতুন নিয়মে গ্ৰাহকৰ বেংকিং খৰচৰ ওপৰত প্ৰভাৱ পেলাব, বিশেষকৈ যিসকলে নিয়মিতভাৱে এটিএমৰ জৰিয়তে নগদ উলিয়ায় তেওঁলোকৰ বাবে।
আৰবিআইৰ নিৰ্দেশ অনুসৰি, গ্ৰাহকে প্ৰতিমাহে নিজৰ বেংকৰ এটিএমত ৫টা বিনামূলীয়া লেনদেন (নগদ উলিওৱা আৰু বেলেঞ্চ পৰীক্ষাৰ দৰে অ-আৰ্থিক লেনদেনৰ বাবে) কৰিব পাৰিব। মহানগৰীত অন্য বেংকৰ এটিএমত ৩টা আৰু মহানগৰীৰ বাহিৰত ৫টা বিনামূলীয়া লেনদেনৰ সুবিধা আছে। এই সীমা অতিক্ৰম কৰিলে প্ৰতিটো নগদ উলিওৱাৰ বাবে ২৩ টকা আৰু বেলেঞ্চ পৰীক্ষাৰ দৰে অ-আৰ্থিক লেনদেনৰ বাবে ৭ টকা দিব লাগিব।
এই মাচুল বৃদ্ধিৰ মূল কাৰণ হৈছে এটিএম পৰিচালনাৰ ক্ৰমবৰ্দ্ধমান ব্যয়। নগদ ধন ব্যৱস্থাপনা, নিৰাপত্তা ব্যৱস্থাৰ উন্নীতকৰণ, আৰু এটিএমৰ যন্ত্ৰপাতিৰ ৰক্ষণাবেক্ষণৰ খৰচ বৃদ্ধিৰ বাবে বেংকসমূহে এই অতিৰিক্ত ব্যয়ৰ বোজা গ্ৰাহকৰ ওপৰত আৰোপ কৰিবলৈ বাধ্য হৈছে। জাতীয় পৰিশোধ প্ৰতিষ্ঠানৰ (এনপিচিআই) পৰামৰ্শৰ ভিত্তিত আৰবিআইয়ে এই পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰিছে।
এই নতুন নিয়মৰ প্ৰভাৱ বিশেষকৈ সৰু বেংকৰ গ্ৰাহক আৰু গ্ৰাম্য অঞ্চলৰ লোকসকলৰ ওপৰত পৰিব, য’ত এটিএম এতিয়াও নগদ ধনৰ প্ৰাথমিক উৎস। নিয়মিত এটিএম ব্যৱহাৰকাৰীসকলে অতিৰিক্ত খৰচৰ পৰা বাচিবলৈ কেইটামান পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰিব পাৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, কম সংখ্যকত অধিক ধন উলিওৱা, ডিজিটেল পৰিশোধৰ পদ্ধতি যেনে ইউপিআই বা মোবাইল বেংকিং ব্যৱহাৰ কৰা, আৰু নিজৰ বেংকৰ এটিএমত লেনদেন কৰাটো বাঞ্ছনীয়।
বিশেষজ্ঞসকলে জনাইছে যে, এই মাচুল বৃদ্ধিয়ে গ্ৰাহকক ডিজিটেল লেনদেনৰ প্ৰতি অধিক আগ্ৰহী কৰিব পাৰে। ভাৰতত ইউপিআইৰ জৰিয়তে প্ৰতিমাহে ১২ বিলিয়নৰো অধিক লেনদেন হৈছে, যিটো বিনামূলীয়া আৰু নিৰাপদ। গ্ৰাহকে নিজৰ বেংকৰ সৈতে যোগাযোগ কৰি অতিৰিক্ত বিনামূলীয়া লেনদেনৰ সুবিধা বা বিশেষ হিচাপৰ সুবিধাৰ বিষয়ে জানিব পাৰে।
এই পদক্ষেপে দেশৰ বেংকিং ব্যৱস্থাত স্বচ্ছতা আৰু দক্ষতা বৃদ্ধিৰ লক্ষ্য ৰাখিছে। গ্ৰাহকসকলে সাৱধানে পৰিকল্পনা কৰি এই অতিৰিক্ত খৰচৰ পৰা হাত সাৰিব পাৰে।
